Een gerechtsgebouw is een overheidsgebouw waarin verschillende functies verenigd zijn. Enerzijds is het een kantoorgebouw waarin medewerkers van de Rechtbank en andere diensten hun werkplek hebben, anderzijds is het een gerechtsgebouw waar rechtszittingen worden gehouden.

De bestemming tot plaats voor rechtszittingen brengt een zekere mate van openbaarheid met zich mee. Het rechtsbeginsel van openbaarheid van rechtspraak ligt vast in internationale verdragen en in de grondwet.

1.1 Openbaarheid 

De rechtspraak is een publieke zaak. Personen die naar een rechtszitting komen, informatie willen inwinnen of de rechtbank bezoeken voor een administratieve of juridische handeling bij de informatiebalie, hebben in principe recht op toegang tot het gerechtsgebouw. De gebouwbeheerder kan echter voorwaarden stellen aan de toegang in verband met de orde en veiligheid. Eventuele beperkingen op de toegang mogen niet zo ver gaan dat het karakter van openbaarheid wezenlijk wordt aangetast of dat de toegang tot de rechter wordt beperkt. 

In deze Regeling zijn (huis)regels opgesteld met als doel: 

  • de toegang tot het gerechtsgebouw en rechtszittingen te kunnen garanderen voor degenen die daar gebruik van willen maken; 
  • inhoud te geven aan de zorg voor de orde en veiligheid. 

1.2 Bevoegdheden gerechtsbestuur en rechter 

Het gerechtsbestuur is als beheerder van de gerechtsgebouwen belast met de goede gang van zaken in de gerechtsgebouwen, waaronder de orde en de veiligheid. Het gerechtsbestuur heeft het recht personen al dan niet toe te laten of te laten verwijderen en is bevoegd voorwaarden te verbinden aan de toegang. De rechter die de zitting leidt, is verantwoordelijk voor het ordelijk verloop van de zitting. 

De rechter kan maatregelen (laten) treffen of aanwijzingen geven zodat een zitting zonder verstoring kan plaatsvinden. Ook kan de rechter beperkingen stellen aan de openbaarheid van een zitting.

1.3 Beveiligingscoördinator (BVC) 

De BVC kan namens het gerechtsbestuur nadere regels stellen of aanwijzingen geven die noodzakelijk zijn om de orde en veiligheid in de gerechtsgebouwen te waarborgen. 

1.4 Locaties Rechtbank Noord-Holland 

Deze Regeling is van toepassing op de gerechtsgebouwen in Haarlem, Alkmaar, Zaandam en Badhoevedorp (Justitieel Complex Schiphol). De veiligheidseisen kunnen per gebouw verschillen en hangen samen met de gebouwelijke situatie en ook met (bijzondere) eisen die afhankelijk kunnen zijn van concrete omstandigheden in een bepaalde periode.

2 Algemene uitgangspunten 

We willen dat een ieder die een gerechtsgebouw bezoekt of die in onze gebouwen werkt zich veilig voelt. Huisregels scheppen duidelijkheid en geven aan wat onze bezoekers van ons mogen verwachten, maar ook wat wij van hen verwachten.

2.1 Huisregels

De rechtbank verwacht van bezoekers dat zij:

  • rechtszittingen niet verstoren;
  • respectvol omgaan met andere bezoekers en onze medewerkers;
  • de privacy van anderen respecteren;
  • niet luid telefoneren in wachtruimtes en bij het telefoneren anderen niet hinderen;
  • niet mobiel telefoneren aan balies;
  • tassen, koffers en pakketten niet onbeheerd achterlaten;
  • geen huisdieren meenemen (hulp- en geleidehonden zijn welkom);
  • niet roken en geen verdovende middelen en alcohol meenemen;
  • niet schelden, met stemverheffing spreken of schreeuwen;
  • geen grove of discriminerende taal gebruiken;
  • geen fysiek geweld gebruiken en anderen niet lastig vallen, bedreigen of intimideren;
  • geen wapens of andere zaken meenemen die een bedreiging kunnen vormen voor de
  • veiligheid of gezondheid van anderen of de orde en rust in het gebouw;
  • geen beeld- en/of geluidsopnamen maken zonder toestemming;
  • geen misbruik maken van voorzieningen in of rond het gerechtsgebouw;
  • zich zodanig gedragen dat geen schade ontstaat of kan ontstaan aan eigendommen van anderen;
  • geen gezichtsbedekkende kleding dragen;
  • aanwijzingen van medewerkers van de rechtbank opvolgen.

2.2 Toezicht en maatregelen 

Wij letten erop dat iedereen zich aan de huis- en gedragsregels houdt. Hierbij maken wij o.a. gebruik van camera’s. Dit gebeurt volgens de geldende wet- en regelgeving. Bij het overtreden van onze huis- en gedragsregels, zullen wij degene hierop aanspreken. Als aanwijzingen van onze medewerkers niet worden opgevolgd, nemen wij passende maatregelen door: 

  • betrokkene niet verder te woord te staan en hem/haar te verzoeken het gebouw te verlaten; 
  • een schriftelijke waarschuwing uit te reiken of naar het huisadres te sturen; 
  • bij herhaling en bij ernstige delicten de toegang tot onze gebouwen voor een bepaalde periode te ontzeggen; 
  • onze dienstverlening tijdelijk te stoppen of voorwaarden te verbinden aan onze dienstverlening.

3 Toegang en veiligheidscontroles 

Bezoekers worden toegelaten tot het gebouw nadat is vastgesteld dat sprake is van een geldig verblijfsdoel en nadat medewerking is verleend aan de veiligheidscontroles. Deze controles kunnen omvatten: 

  • een onderzoek naar de identiteit; 
  • een onderzoek aan kleding, (hand)bagage en/of meegevoerde zaken/goederen. 

Onderzoek kan mede worden uitgevoerd met behulp van daartoe bestemde apparatuur.

3.1 Controle identiteit 

Bezoekers moeten zich kunnen legitimeren. 

Dat kan met een: 

  • Paspoort; 
  • Nederlandse identiteitskaart; 
  • Nederlands vreemdelingendocument; 
  • (Europees) rijbewijs; 
  • Rijkspas (model P of model E). 

3.2 Uitvoering controles 

De veiligheidscontroles worden uitgevoerd door het beveiligingspersoneel, eventueel bijgestaan door de politie/Koninklijke Marechaussee. Dit gebeurt aan de hand van een door of namens de beheerder opgestelde instructie. 

3.3 Weigering medewerking 

Personen die weigeren mee te werken aan de veiligheidscontroles, worden niet toegelaten en moeten het gebouw verlaten. 

3.4 Doel controles 

De veiligheidscontroles hebben onder andere tot doel:

  • het waarborgen van een ongestoord verloop van rechtszittingen;
  • het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van alle personen die zich in het gerechtsgebouw bevinden;
  • het voorkomen dat voor bedreiging geschikte voorwerpen en ongewenste middelen en goederen het gebouw worden binnengebracht. 

3.5 Onderzoek aan kleding 

In sommige gevallen is een onderzoek aan de kleding noodzakelijk. Dit onderzoek geschiedt – zo mogelijk – buiten waarneming van andere bezoekers. Vrouwelijke bezoekers worden door vrouwelijk beveiligingspersoneel of een vrouwelijke politieambtenaar gefouilleerd. Mannen mogen hierbij niet behulpzaam zijn. Is geen vrouwelijk personeel aanwezig dan wordt de bezoeker gevraagd haar bezittingen ter controle aan te bieden aan het beveiligingspersoneel of de politieambtenaar.

3.6 Vrijstelling van de controles 

Niemand wordt vrijgesteld van de controle; iedereen dient te zijn geaccrediteerd en voorzien van een geldige toegangspas.

3.7 Persfaciliteiten 

Personen die zich beroepsmatig met journalistiek bezighouden, kunnen gebruikmaken van de persfaciliteiten in het gerechtsgebouw. Indien geen perskaart kan worden getoond, oordeelt de afdeling Communicatie over het gebruik van de persfaciliteiten. De dienstverlening aan de pers is beschreven in de Persrichtlijn 2013. 

3.8 (Vermoeden) strafbaar feit 

Als het vermoeden bestaat dat sprake is van het plegen van een strafbaar feit, wordt de politie ingeschakeld. Dit kan leiden tot het niet of niet tijdig verschijnen op een rechtszitting. 

3.9 In bewaring nemen van voorwerpen 

Goederen die niet in het gerechtsgebouw kunnen worden toegelaten worden in bewaring genomen. 

 

    • Voor goederen die in bewaring worden genomen geldt de volgende procedure: 

    • goederen die in bewaring worden genomen, worden nauwkeurig beschreven op een formulier of in een verzegelde envelop gedaan; 

    • de bezoeker krijgt een bewijs, waarmee de in bewaring gegeven goederen bij het verlaten van het gerechtsgebouw kunnen worden afgehaald. De BVC kan aan het afhalen van in bewaring genomen goederen nadere voorwaarden stellen; 

    • als in bewaring genomen voorwerpen niet worden opgehaald, worden ze maximaal één jaar bewaard. Na deze periode wordt het gerechtsbestuur van rechtswege eigenaar van de niet opgehaalde goederen. 

3.10 Gebruik lockers 

Op een aantal locaties kan gebruik worden gemaakt van zogenaamde lockers. Hierin kunnen zaken tijdelijk worden bewaard. De gebruiker is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de in de locker opgeborgen zaken. De rechtbank is bevoegd om de locker te openen en op inhoud te onderzoeken, ook indien de bagage in een gesloten tas/koffer is opgeborgen. Zaken die naar het oordeel van de rechtbank gevaarlijk zijn of overlast kunnen opleveren, zoals bijvoorbeeld explosieven, chemicaliën, bederfelijke waar, mogen door de rechtbank worden verwijderd. 

Bij verlies van een sleutel wordt de inhoud van een locker alleen aan een persoon afgegeven als naar het oordeel van de rechtbank vaststaat, dat deze ook de rechtmatige eigenaar/houder van de in de locker aanwezige zaken is. Eventuele reparatie-/vervangingskosten kunnen aan de gebruiker in rekening worden gebracht. Lockers dienen voordat het gebouw wordt afgesloten te zijn leeggehaald. Lockers die op dat moment nog in gebruik zijn kunnen door de rechtbank worden geopend. 

3.11 Bagage 

Bagage waarvan de herkomst of eigendom niet is vastgesteld, kan uit het gerechtsgebouw worden verwijderd. 

3.12 Wapens 

Het meenemen/dragen van wapens is alleen toegestaan voor degenen die aangesteld zijn voor de uitvoering van een politietaak. 

3.13 Extra maatregelen bij risicovolle zittingen 

De BVC kan aanvullende beveiligingsmaatregelen treffen bij risicovolle zittingen of als daartoe anderszins aanleiding bestaat. 

3.14 Geheimhouding 

Medewerkers die belast zijn met de controle en daarbij de beschikking krijgen over gegevens waarvan zij het vertrouwelijke karakter kennen of redelijkerwijze moeten vermoeden zijn verplicht tot geheimhouding daarvan behoudens voor zover enig wettelijk voorschrift hen tot bekendmaking verplicht of uit hun taak de noodzaak tot bekendmaking voortvloeit. 

4 Orde en veiligheid in de rechtszaal 

De rechter die de zitting leidt, bepaalt de gang van zaken in de rechtszaal en kan besluiten nemen die bestaande regels buiten werking stellen. 

4.1 Openbaarheid 

Rechtszittingen zijn, op een aantal wettelijke en/of door de rechter bepaalde uitzonderingen na, openbaar en voor iedereen toegankelijk. De rechter kan in bijzondere gevallen bepalen dat bezoekers onder de 18 jaar niet of alleen onder begeleiding een strafzitting mogen bijwonen. Personen jonger dan 12 jaar mogen een strafzitting alleen bijwonen indien de rechter daarvoor toestemming geeft. 

4.2 Capaciteit publieke tribune 

De capaciteit van de publieke tribune in een zittingszaal is beperkt. Als de zaal vol is, wordt de toegang geweigerd. 

4.3 Aanwijzingen 

Gerechtsbodes/beveiligingsmedewerkers en de parketpolitie opereren op aanwijzing van de rechter die de zitting leidt en kunnen aanwijzingen geven aan partijen, bezoekers, journalisten en anderen die zich in de zaal (mogen) bevinden. Deze aanwijzingen moeten worden opgevolgd. 

4.4 Mobiele apparatuur 

In zittingszalen en enquêtekamers moet het geluid van alle mobiele apparatuur uitgezet zijn. Het kan voorkomen dat mobiele apparatuur niet mag worden meegenomen in de zaal of op de publieke tribune. Deze apparatuur kan dan bewaard worden in de aanwezige lockers of in bewaring worden gegeven bij de beveiliging. 

5 Klachten 

Als u vindt dat u niet correct behandeld bent door een medewerker van de rechtbank Noord-Holland kunt u een klacht indienen. Op de behandeling van klachten is de klachtenregeling van de rechtbank Noord-Holland van toepassing. Deze is te raadplegen via www.rechtspraak.nl.